Jak obliczyć zapotrzebowanie organizmu na miedź?

Jak wskazuje Europejski Instytut Miedzi, który powołuje się na oficjalne stanowisko EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności), by zapobiec niedoborom miedzi w organizmie, wystarczy suplementacja w ilości od 1-3 mg dziennie. Wielu klientów zwraca się do nas z zapytaniem, jak dokładnie obliczyć zapotrzebowanie organizmu na miedź, zakładając nie tylko odpowiednio zbilansowaną dietę, ale także spożywanie wody nasyconej jonami miedzi. Przedstawiamy najważniejsze informacje w tym zakresie i wskazujemy, jak obliczyć zapotrzebowanie organizmu na miedź, by móc pokonać strach przed ewentualnym przedawkowaniem, czy zatruciem.

Miedź w organizmie – najważniejsze informacje

Badania wskazują, że w ludzkim ciele znajduje się od 50-120 miligramów miedzi (około 2 mg na każdy kg masy ciała). To bardzo mało – ilość porównywana do główki od szpilki, ale bardziej znacząca, niż może się wydawać. Wraz z innymi kluczowymi pierwiastkami – żelazem, cynkiem i wapniem ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu żywego. Niestety człowiek nie ma zdolności do jej samodzielnego wytworzenia tego pierwiastka, dlatego tak ważne jest jego uzupełnianie.

Zdaniem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), by zapobiec niedoborom, konieczne jest przyjmowanie miedzi w produktach spożywczych. Niestety dieta większości ludzi nie jest odpowiednio zbilansowana – korzystanie z ogromnej ilości przetworzonych produktów oraz filtrowanie wody powoduje, że w przeważającej ilości cierpimy na niedobory miedzi oraz pozostałych podstawowych pierwiastków. Jak podkreślają specjaliści, rola miedzi w organizmie jest znacząca – choć ilość nie wydaje się duża, pełni ona istotną funkcję. Koncentruje się przede wszystkim w nerkach, sercu, wątrobie, czy mózgu – organach, które wyróżniają się dużą aktywnością metaboliczną. Jony miedzi pełnią też rolę kofaktorów, czyli związków niezbędnych enzymom do katalizowania istotnych, chemicznych reakcji w organizmie. Mówiąc wprost – enzymy nie są w stanie działać bez miedzi, a bez tego nie moglibyśmy na przykład prawidłowo trawić pokarmu (a organizm niestety samodzielnie nie jest w stanie wyprodukować miedzi – dlatego tak ważne jest codzienne dostarczanie odpowiedniej ilości tego pierwiastka). Trzeba tylko wiedzieć, jakie jest dzienne zapotrzebowanie organizmu w miedź i suplementować ją w odpowiedniej ilości.

Ile miedzi dziennie można spożywać?

Jak już wspomnieliśmy – bezpieczna dawka to 1-3 mg dziennie suplementacji (aczkolwiek organizm poradzi sobie nawet z 10 mg – trzeba tylko pamiętać, że jest to górna granica, nie zalecana do codziennej suplementacji). Warunek stanowią osoby zdrowe, a wyjątek te, które cierpią na schorzenia wątroby lub inne choroby, które wykluczałyby suplementację miedzi i innych pierwiastków. W razie wątpliwości – lepiej jest uzgodnić tę kwestię z lekarzem.

Jest to dawka zalecana dla osób dorosłych lub młodzieży. Zalecany poziom nieco inaczej wygląda u mężczyzn i u kobiet – ważne są również dodatkowe czynniki, jak na przykład ciąża, współistniejące choroby, czy konkretny wiek.

Z publikacji naukowych wynika, że górna granica dla osób od 19 roku życia wynosi 10 000 mcg, czyli 10 mg. Dopiero przekroczenie tej ilości może okazać się toksyczne. Jak wskazuje Europejski Instytut Miedzi, zatrucie tym pierwiastkiem zdarza się jednak bardzo rzadko – trudno jest bowiem przekroczyć tą ilość w produktach spożywczych czy wodzie. Należy brać pod uwagę, że organizm nie przyswaja przecież wszystkiego, co zostanie do niego wprowadzone.

Ostre zatrucia miedzią to sytuacja niezwykle rzadka i jeśli już ma miejsce, to zazwyczaj jest to wynik przypadkowego wypicia siarczanu miedzi, czy też azotanu miedzi. Organizm zazwyczaj automatycznie odrzuca takie środki poprzez odruch wymiotny.

Oto rekomendowane (określane jako bezpieczne) dzienne zapotrzebowanie organizmu na miedź dla kobiet i mężczyzn, biorąc pod uwagę wiek i życiową sytuację:

kobiety powyżej 18 roku życia– 1,3 mg,
mężczyźni powyżej 18 roku życia – 1,6 mg,
dzieci każdej płci od 7-11 miesięcy – 0,4 mg,
dzieci każdej płci w wieku od 1-3 lat – 0,7 mg,
dzieci w wieku od 3-10 lat, bez względu na płeć – 1 mg,
młodzież od 10-18 lat – 1,1 mg dla dziewcząt i 1,3 mg dla chłopców,
kobiety w trakcie laktacji – 1,5 mg.

Jak oszacować bezpieczną dzienną dawkę miedzi?

Wystarczy dokonać swoistego rachunku sumienia. Konieczne jest przeanalizowanie diety i sprawdzenie, ile miedzi dziennie faktycznie dostarcza się do organizmu w produktach spożywczych. Zazwyczaj jest jej zbyt mało, dlatego bardzo dobrym rozwiązaniem jest dodatkowa suplementacja poprzez oferowane przez nas naczynia miedziane – na przykład kubki miedziane, czy z zewnątrz, poprzez bransoletki miedziane idealne na reumatyzm, czy artretyzm. Na naszym blogu obszernie wyjaśniliśmy już, jak działają i jakie są właściwości bransoletek miedzianych. Zachęcamy do lektury.

Wracając do tematu – dużą zawartością miedzi charakteryzują się na przykład orzechy, które w zależności od rodzaju, zawierają powyżej 1 mg / 100 gram. Dla przykładu – wątróbka zawiera ponad 4 mg miedzi na 100 g. Biorąc pod uwagę, co i ile się spożywa, można łatwo obliczyć, czy dawka ta jest przekraczana, czy też możliwe są niedobory.

Należy pamiętać również, że nigdy nie przyswoimy całości miedzi zawartej w produktach spożywczych – jak wskazują lekarze, jony miedzi najlepiej przyswajane są z jonizowanej wody pitnej, dlatego ta nasycona jonami miedzi poprzez dzbanki miedziane lub pozostałe miedziane naczynia to bardzo dobry sposób na uzupełnienie niedoborów.

Ile wody nasyconej jonami miedzi pić dziennie?

Woda na nasyca się jonami miedzi w ilości 1,5 mg / 1 L. Obliczenie, jakie jest zapotrzebowanie na miedź jest zatem bardzo proste. Można uznać, że 1-2 L wody dziennie to dawka bezpieczna. Większa ilość wody może zaszkodzić nawet bez dodatku miedzi – jej nadmiar obciąża bowiem nerki, które zmuszone są do zbyt wytężonej pracy, a pierwiastki są wypłukiwane z organizmu.

W razie wątpliwości, lepiej zacząć od mniejszej ilość i i po prostu sprawdzać poziom miedzi w organizmie w trakcie profilaktycznych badań krwi.

Miedź a inne pierwiastki w organizmie – ważny jest balans

Jak zaznacza Europejski Instytut Miedzi – nie wystarczy suplementowanie tylko tego pierwiastka. Bardzo ważny jest bilans pomiędzy miedzią, żelazem, a cynkiem. Okazuje się, że minerały te oddziałują zespołowo, dlatego jak wskazują naukowcy, powinny być one traktowane, jako niezbędne trio. Nadmiar jednego może na przykład hamować przyswajanie innego, co w efekcie prowadzi do niedoborów i chorób z nich wynikających.

Na przykład:

zbyt wiele cynku w organizmie może hamować przyswajanie miedzi i wpływać na przykład na nieprawidłowy stan kości, czy obniżać odporność,
bez miedzi żelazo nie jest w stanie przekształcić się w swoją najbardziej użyteczną postać (żelazo III) i nie może ono zostać przetransportowane do tkanek.

Cynk znajduje się właściwie w każdym typie żywności (mówimy o żywności naturalnej) dlatego unikając tej przetworzonej, nie powinno się mieć problemów z jego niedoborem. Tymczasem żelazo w dużej ilości znajdziemy na przykład w wątrobie, czerwonym mięsie czy szpinaku lub burakach. Poleca się jednak szukać źródeł roślinnych, które są zdrowsze i o wiele lepiej przyswajane przez organizm.

Zapotrzebowanie organizmu w miedź i pozostałe pierwiastki – jak nie popełnić błędu?

Nie oznacza to jednak, że musimy siedzieć z kartką i obliczać dokładnie, ile miedzi i innych pierwiastków dziennie spożywamy – chyba, że ma się na to ochotę. Chodzi o to, aby przeanalizować swój tryb życia, spojrzeć krytycznie na dietę, wyciągnąć wnioski i dokonać zmian na korzyść organizmu. Najważniejszy jest umiar i pierwszy krok na drodze do zdrowia. Im bliżej natury jesteśmy, tym lepiej.

Dlatego właśnie pojawia się coraz więcej kampanii społecznych, które zachęcają do picia wody kranowej, a my osobiście rekomendujemy uzupełnianie jej o miedź. Czy woda z kranu jest zdrowa? Jak najbardziej – poruszaliśmy ten temat na blogu. Badania wskazują nawet, że osoby, które decydują się na filtrowanie wody kranowej, pozbawiając ją przez to wartości mineralnej, są bardziej narażone na niedobory. Woda kranowa jest bogata w żelazo, wapń i cynk, skutecznie uzupełniając niedobory. Posiada niestety śladowe ilości miedzi. Z tym problemem jednak łatwo można poradzić sobie właśnie poprzez nasze naczynia miedziane.