Epidemia a pandemia – co to jest epidemia i jak odróżnić ją od pandemii?

Epidemia oraz pandemia to dwa słowa, które bywają używane bardzo często i niestety zamiennie. Wynika to prawdopodobnie z niezrozumienia tej terminologii oraz błędnego przekazu, szczególnie przez media. Postanowiliśmy zagłębić się w ten temat i raz na zawsze, przystępnie i konkretnie wyjaśnić, jaka jest różnica. Pandemia a epidemia – zachęcamy do lektury, by dowiedzieć się więcej.

Epidemia a pandemia – jaka jest podstawowa różnica?

Cechą charakterystyczną epidemii, jak i pandemii jest wysoki poziom zaraźliwości, która nie przekłada się jednak na wysoką ilość przypadków śmiertelnych. Zarażenie ma miejsce poprzez drogę kropelkową, a śmiertelność jest stosunkowo niska. Co to epidemia, a co to pandemia? Czym się różnią?

Epidemię określa się jako podatność na chorobę, która mają miejsce na określonym terenie, w określonym czasie i co najważniejsze – dotyczy ponadprzeciętnej ilości przypadków. Przykładem terenu może być na przykład miasto, kraj albo kontynent. O pandemii mówi się, kiedy problem zaczyna się rozszerzać – pandemia, tak samo jak epidemi,a występuje co prawda w tym samym czasie, ale choroba pojawia się na wielu kontynentach. Aby uznać, że rzeczywiście ma się do czynienia z pandemią, konieczne jest stwierdzenie wtórnych ognisk zachorowań, które mają miejsce na przynajmniej dwóch kontynentach.

Zachęcamy do dalszej lektury, aby zgłębić temat i lepiej zrozumieć specyfikę każdego terminu.

Co to jest epidemia?

Epidemia to nie tylko występowanie choroby w określonym czasie i na określonym terenie, jak wspomnieliśmy wcześniej. Kluczowe znaczenie ma tutaj fakt, że liczba zachorowań jest znacznie większa, aniżeli miało to miejsce w latach poprzednich.

Zazwyczaj, wspomminając o epidemii, ma się na myśli występowanie sezonowej grypy. Co roku, w szczególności w naszej strefie klimatycznej pojawia się fala zachorowań na grypę sezonową – moment ten określa się jako sezon grypowy. Każdy kolejny rok nieco różni się od poprzedniego – ilość zachorowań może być mniejsza lub większa, ale zazwyczaj nie różni się ona bardzo znacząco. Wirus grypy niestety mutuje i z uwagi na to, układ odpornościowy może mieć problem z jego rozpoznaniem – to kończy się możliwością zachorowania nawet kilka razy. Raz przechorowana grypa nie oznacza, że nie problem nie pojawi się w przyszłym roku bądź jeszcze w trakcie tego samego sezonu. Resztkowa odporność powoduje jednak, że kolejne zachorowania są zazwyczaj słabsze bądź ewentualne zakażenia przebiegają nawet bezobjawowo.

Jeśli ilość zachorowań nie zmniejsza się, a przeciwnie, rośnie, biorąc pod uwagę wszystkie lata poprzednie, mówi się o epidemii. Epidemią określa się również moment, kiedy na konkretnym obszarze (zazwyczaj kraju, miasta, czy kontynentu) pojawia się choroba zakaźna, która do tej pory nie miała miejsca – na przykład wywołana przez nowego wirusa, jak przypadek koronawirusa Covid19. Zachęcamy do sprawdzenia jednego z naszych wpisów na ten temat – Miedź a koronawirus, czy miedź działa na koronawirusa?

Epidemia dzieli się na kilka typów:

podział ze względu na obszar występowania – mamy na przykład epidemie okresowe albo sezonowe,
podział ze względu na obszar występowania – w takiej sytuacji mamy do czynienia na przykład z epidemią lokalną, krajową czy właśnie pandemię, czyli epidemię o skali światowej,
podział, który jest zależny od drogi rozprzestrzeniania się choroby i jej źródła – wtedy mówimy o epidemii punktowej albo postępującej (propagacyjnej).

Epidemia lokalna na przykład, zazwyczaj ma miejsce na niewielkim i określonym obszarze, podczas gdy epidemia krajowa dotyczy już większości państwa. Epidemia punktowa charakteryzuje się przede wszystkim gwałtownym wzrostem zachorowalności w stosunkowo krótkim czasie, natomiast epidemia postępująca cechuje się wolniejszym przyrostem zachorowalności, ale w dłuższym czasie.

Epidemie pojawiają się co jakiś czas – pierwsza wzmianka o epidemii, zapisana w monografii wojny peloponeskiej jest datowana na V wiek p.n.e. Była to prawdopodobnie epidemia dżumy, czerwonki, duru plamistego oraz ospy.

Co to pandemia?

Niestety mała śmiertelność tak naprawdę działa na korzyść, jeśli chodzi o rozprzestrzenianie się wirusa. Gdy śmiertelność jest wyższa, umiera żywiciel, a wirus ma mniejsze pole manewru, nie mogąc przenosić się w tak szybkim tempie. W przypadku mniejszej śmiertelności, problem może urosnąć nawet do rangi pandemii. Co to pandemia?

Pandemia to stan, w którym konkretna choroba charakteryzuje się dużym zasięgiem występowania i stwarza zagrożenie dla ludzi, którzy mieszkają w różnych miejscach na świecie. Aby móc ogłosić stan pandemii, sytuacja musi spełnić jeszcze kilka warunków – do roku 2020, pandemia była ogłaszana bardzo rzadko, a do samego słowa podchodzono z bardzo dużym dystansem. Niestety tego roku wszystko się zmieniło – pojawiła się epidemia koronawirusa Covid-19, która niestety przybrała rozmiary pandemii.

Pandemia składa się z czterech głównych etapów:

faza początkowa – stan epidemii o zasięgu lokalnym,
faza druga – zachorowalność na wirusa stwierdza się w kilku Państwach na świecie,
faza trzecia – wtórne ogniska choroby stwierdzane w wielu miejscach na świecie,
faza czwarta – wtórne ogniska epidemii, które stwierdza się na przynajmniej dwóch kontynentach.

Jak zapobiec wzrostowi zachorowań w trakcie epidemii lub pandemii?

Wiedząc, co to jest epidemia i co to pandemia, trzeba przejść do kolejnej kwestii – zachowania się w tym trudnym momencie. W czasie zwiększonej zachorowalności o charakterze epidemicznym, kluczowa jest profilaktyka. Specjaliści uczulają, że najważniejsze jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób oraz minimalizowanie skutków zwiększonej zachorowalności.

Robi się to w następujący sposób:

hospitalizacja i leczenie chorych, czyli usuwanie źródeł zakażenia,
izolacja nosicieli i osób zakażonych,
stosowanie środków ochrony osobistej,
kontrola sanitarna stanu wody oraz żywności
przestrzeganie zasad higieny,
wzmocnienie odporności.

Jak uniknąć zachorowania w trakcie epidemii lub pandemii?

By uniknąć zakażenia lub zmniejszyć negatywne skutki zachorowania, zaleca się przede wszystkim wzmocnienie odporności. Specjaliści twierdzą, że najważniejsze w osiągnięciu tego celu są szczepienia ochronne. To jednak tylko jeden element, z którym nie wszyscy się zgadzają.

Dbałość o odporność znacząco wyklucza poza szczepienia ochronne – elementy kluczowe, o które należy zadbać, to przede wszystkim:

odpowiednia ilość snu,
zmniejszenie stresu,
aktywność fizyczna,
dieta.

Najważniejsza jest oczywiście dieta, a miedź nie jest tutaj bez znaczenia. Ten pierwiastek ma ogromne znaczenie, jeśli chodzi o prawidłowe działanie układu immunologicznego. Jak zwiększyć odporność organizmu i rozpocząć skuteczną walkę z niewidzialnym wrogiem? Co wspólnego z odpornością mają oferowane przez nas dzbanki miedziane lub pozostałe elementy asortymentu? Sprawdź na naszym blogu, a w razie pytań lub wątpliwości, jesteśmy do dyspozycji!